Kiedy warto pracować na etacie, a kiedy postawić na jednoosobową działalność gospodarczą?

Praca na etacie to sposób na życie dla osób, które cenią sobie stabilność i nie przeszkadza im
konieczność stawiania się w biurze w sztywnych godzinach. Własna działalność jest natomiast dobra m.in. w projektowym systemie działania i odpowiednia dla osób, które nie boją się podjąć ryzyka, aby więcej zyskać.

Praca na etacie coraz mniej się podoba, ale własna działalność nie jest dla wszystkich

W Polsce wciąż najpopularniejszą formą działalności zarobkowej jest praca na etacie, jednak przybywa osób, które decydują się na założenie jednoosobowej działalności gospodarczej. Ma to związek m.in. ze stopniową transformacją rynku pracy, na którym coraz bardziej ceni się elastyczność.

Niewątpliwie sprzyja temu m.in. upowszechnienie się pracy zdalnej oraz duża popularność tak zwanych kontraktów B2B, jako alternatywnych form nawiązywania współpracy z pracodawcami. Firmy coraz częściej biorą pod uwagę współpracę wyłącznie z osobami gotowymi założyć własną działalność gospodarczą, co widać w ofertach pracy z różnych miast, dostępnych, chociażby tutaj

Zarówno etat, jak i własna działalność mają swoje plusy i nie są wolne od wad. To od osobistej sytuacji życiowej każdego pracownika, jego predyspozycji, charakterystyki zawodu, jaki wykonuje, a nawet cech charakteru zależy, czy zdecyduje się on na pracę na etacie czy też zostanie jednoosobową firmą. Warto rozważyć tę decyzję będąc świadomym swoich możliwości i cech, a także w oparciu o twarde analizy finansowe.

Czy praca na etacie jest dla Ciebie? Zalety i wady etatu

Chyba najczęściej wskazywaną zaletą pracy na tradycyjnym etacie jest brak konieczności samodzielnego rozliczania składek społecznych, zdrowotnych, zaliczek na podatek itd. Pracownik zatrudniony w oparciu o umowę o pracę po prostu co miesiąc otrzymuje stałą kwotę wynagrodzenia i nie martwi się kwestiami, którymi najczęściej zajmują się księgowi zatrudnieni w danej firmie.

Ponadto etat to gwarancja stosunkowej stabilności, pewności zatrudnienia i bezpieczeństwa finansowego oraz socjalnego. Kwota otrzymywanego co miesiąc wynagrodzenia jest stała i przewidywalna — w takich warunkach łatwiej budować stabilność finansową. Od 26 kwietnia 2026 roku pracodawca musi odpowiednio umotywować decyzję o zwolnieniu każdego pracownika, również zatrudnionego w oparciu o umowę na czas określony, a nawet po otrzymaniu decyzji o zwolnieniu, pozostaje okres wypowiedzenia.

Etatowemu pracownikowi przysługuje odpowiedni wymiar pełnopłatnego urlopu wypoczynkowego, w razie choroby może udać się na zwolnienie lekarskie, może liczyć na urlop macierzyński itd. Etat oznacza ośmiogodzinny dzień pracy, a nadgodziny, jeśli w ogóle występują, muszą być udokumentowane i dodatkowo płatne. Taki tryb zatrudnienia umożliwia również otrzymywanie różnych benefitów.

Do najpopularniejszych należą m.in. karnety sportowe i prywatna opieka medyczna. Trzeba jednak przyznać, że etat to bardzo sztywna forma działalności zarobkowej. Pracownik ma stawiać się w zakładzie pracy przez pięć dni w tygodniu w ściśle wyznaczonych godzinach lub, nawet jeśli pracuje zdalnie, musi robić to z własnego mieszkania. Etatowcy to zdecydowanie nie cyfrowi nomadzi, którzy podróżują po świecie i pracują, kiedy im wygodnie.

Wolność i większe wynagrodzenie, czyli to, czym kusi własna działalność

Po drugiej stronie sztywnego, ale stosunkowo bezpiecznego etatu jest własna działalność gospodarcza, na którą decyduje się coraz więcej pracowników, ale także pracodawców. Firmy dostrzegają, że w niektórych branżach nie potrzebują osób świadczących konkretne usługi od przysłowiowej dziewiątej do siedemnastej.

Praca w systemie projektowym wręcz wymusza zatrudnianie osób w ramach tak zwanych kontraktów B2B, czyli de facto współpracy jednej firmy z drugą. Własna działalność to zdecydowanie większa wolność. Nie ograniczają nas sztywne godziny wykonywania obowiązków i konieczność stawiania się w biurze.

Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, można także współpracować z kilkoma firmami równocześnie i świadczyć swoje usługi dla wielu klientów, a to oczywiście, przynajmniej hipotetycznie, zwiększa zyski. Poza brakiem zamknięcia w sztywnych ramach miejsca i czasu wykonywania pracy drugą najczęściej wymienianą zaletą własnej działalności jest rzeczywiście większe wynagrodzenie.

Wady prowadzenia własnej działalności

Osoba prowadząca własną działalność musi sama rozliczać się z ZUS-em, opłacać podatki itd. oraz zapewnić sobie sprzęt niezbędny do pracy, lokal itp. Oczywiście może zatrudnić księgową, ale to także wygeneruje dodatkowy koszt, z którym trzeba się liczyć. Funkcjonują także różne preferencyjne składki, tak zwany mały ZUS, a wiele rzeczy można uwzględnić w kosztach uzyskania przychodu.

To wszystko istotne ulgi dla przedsiębiorców, ale pomimo tego, przyjmując jakiekolwiek zlecenia, trzeba umieć doskonale obliczyć, jaka kwota wynagrodzenia będzie adekwatna za świadczoną przez nas pracę, by nie wyjść na tym stratnym. Płatny urlop wypoczynkowy czy zabezpieczenie na czas choroby lub ciąży to przywileje, jakimi mogą cieszyć się tylko osoby pracujące na etacie.

Prowadząc własną działalność, sami musimy martwić się o zabezpieczenie na czas niezdolności do wykonywania pracy. Sami także zdobywamy klientów, a to często oznacza większe nakłady finansowe czy czasowe przeznaczane m.in. na odpowiedni marketing. Własna działalność wiąże się z pewnym ryzykiem, że nie zdobędziemy tyle zleceń, ile zakładaliśmy.